Mẹ lom khom sau hiên nhà gom từng tàu dừa khô làm củi
Tỉ mẩn tạo hình con voi bên căn nhà dài truyền thống, nghệ nhân H'Huyên BHôk (49 tuổi) dừng tay mời chúng tôi vào nhà để tìm hiểu về nghề gốm cổ Yang Tao. Dưới chân nhà dài, những tạo hình như: con voi, con lợn, lọ hoa… đang được bà phơi dưới ánh nắng của ngày đông. "Trong làng tôi chỉ còn vài nghệ nhân làm gốm Yang Tao, họ cũng đã già hết rồi, nếu tính nghệ nhân làm được gốm Yang Tao thì tôi là người trẻ nhất", bà H'Huyên BHôk nói.Bà H'Huyên BHôk cho hay, qua lời kể của bà cố, ngày xưa trong buôn người dân sinh sống không có các vật dụng sinh hoạt như chén, bát…, chỉ dùng lá chuối để đựng cơm. Từ đó, người xưa đã suy nghĩ và sáng tạo, tìm kiếm nguồn đất để nặn ra cái chén đầu tiên, đem đi nung thành công, rồi tiếp tục làm các vật dụng lớn hơn như sành đựng nước, chóe đựng gạo. Thời điểm đó, người dân trong buôn học hỏi lẫn nhau và tự tạo ra các vật dụng riêng để sử dụng trong gia đình."Để thể hiện lòng biết ơn và tôn kính với bề trên, người sáng kiến đã đặt ra rất nhiều quy tắc khi làm gốm Yang Tao, người vi phạm quy tắc sẽ bị bề trên khiển trách", bà H'Huyên BHôk kể và tiếp lời: "Ngày trước, chỉ có phụ nữ làm gốm, đàn ông trong buôn không được làm vì chế độ mẫu hệ. Độ tuổi mà con gái được làm gốm phải từ 17,18 tuổi, chưa có chồng. Trước khi đi lấy đất, con gái không được tiếp xúc với con trai, không trùng ngày 'đèn đỏ', nếu vi phạm sẽ bị run tay chân, không tìm thấy đường về nhà".Nghệ nhân H'Lưm Uông (63 tuổi), nhà ở bên cạnh và là người chỉ dạy cho bà H'Huyên BHôk làm gốm, vừa nằm viện về, tay chân vẫn còn yếu do bị tai biến (hồi tháng 6.2024), nhưng nỗi nhớ nghề vẫn hằn sâu trong đôi mắt của bà. "Bị thế này, mẹ (tôi) cũng nhớ nghề lắm, tay chân cứ khó chịu. Hằng ngày, chỉ có thể ngồi trong nhà dài nhìn H'Huyên BHôk làm gốm, mong mau khỏi bệnh để lại tiếp tục làm gốm như ngày xưa. Từ những năm 1990, chén bát hiện đại từ nơi khác về nên buôn này chỉ còn vài người làm gốm…", bà H'Lưm Uông chia sẻ.Giọng trầm buồn, nghệ nhân H'Huyên BHôk và H'Lưm Uông kể lại khoảng hơn chục năm trước, trong một lần đi bán gốm Yang Tao ở H.Cư Mgar (Đắk Lắk), chiếc xe chở mọi người không may bị lật ở giữa đèo, bà H'Huyên BHôk bị chấn thương ở vùng đầu, rất may không ảnh hưởng đến tính mạng. Nhưng cũng từ đây, người dân trong buôn không còn đi bán gốm ở xa nữa (vì sợ gặp tai nạn) mà chỉ làm các vật dụng phục vụ sinh hoạt trong gia đình. Rồi theo xu hướng phát triển, gốm thủ công không cạnh tranh được với gốm công nghiệp, nên người làm gốm trong buôn ít dần, chỉ còn 5 – 6 người giữ nghề đến ngày nay.Năm 2008, bà Lương Thanh Sơn (nguyên Giám đốc Bảo tàng Đắk Lắk) đã đến buôn Dơng Bắk (xã Yang Tao, H.Lắk) để động viên, hỗ trợ cho bà con giữ lấy nghề gốm cổ lâu đời trong vùng. Các nghệ nhân và người làm gốm cổ ở Yang Tao luôn ghi nhớ rằng, nếu không có TS Lương Thanh Sơn thì nghề gốm đã mất đi.Bà Sơn cho hay những năm trước 2008, bà đã nghiên cứu và đề xuất các dự án phục hồi các làng nghề truyền thống của người Ê Đê, người M'nông tại địa bàn tỉnh Đắk Lắk. Trong đó, bà xin được nguồn vốn cho dự án phục dựng nghề làm gốm của người M'nông tại buôn Dơng Bắk (xã Yang Tao, H.Lắk). Thời điểm này, tại buôn có mở một lớp dạy nghề làm gốm cổ khoảng 15 – 20 người, trong đó có 3 nghệ nhân được mệnh danh là "bàn tay vàng" của địa phương."Qua thời gian làm văn hóa, gắn bó với người dân tại các buôn làng, điều mà tôi đau đáu đến bây giờ là làm sao tạo được nguồn thu, đầu ra cho các sản phẩm gốm Yang Tao của bà con. H.Lắk là vùng du lịch nổi tiếng của tỉnh Đắk Lắk, đặc biệt là khu du lịch hồ Lắk, đây là cơ sở để phát triển các sản phẩm gốm cổ Yang Tao gửi đến tay du khách thập phương", bà Sơn nói.Bà Sơn cho biết thêm, theo thông tin từ một người nghiên cứu (Bỉ) do bà hướng dẫn, sản phẩm gốm cổ Yang Tao đã hiện diện tại Bảo tàng Anh. Trong lần trở lại Dơng Bắk cách đây không lâu, các nghệ nhân (nay già yếu nhưng bàn tay của họ chưa bao giờ biết mỏi) cũng khoe với bà, gốm Yang Tao đã được du khách từ các công ty du lịch lữ hành đến tham quan và tìm mua. Từ đó, cũng tạo nguồn thu nhập đáng kể cho bà con duy trì với nghề.Trao đổi với Thanh Niên, Sở VH-TT-DL Đắk Lắk cho biết, Bộ VH-TT-DL vừa có Quyết định về việc công bố danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với nghề làm gốm của người M'nông ở xã Yang Tao (H.Lắk, Đắk Lắk). Đây sẽ là cơ sở quan trọng để gốm cổ Yang Tao được hồi sinh.Học sinh có ý định đi du học, phải làm những gì?
Đội Trường ĐH Thủy lợi đang thẳng tiến đến vòng chung kết giải bóng đá Thanh Niên sinh viên Việt Nam lần III - cúp THACO 2025 (TNSV THACO cup 2025) với phong độ ấn tượng ở vòng loại. Thầy trò HLV Vũ Văn Trung toàn thắng ở nhóm 1 trước Trường ĐH Đại Nam (6-1) và Trường ĐH Công nghệ Đông Á (5-0), ghi 11 bàn và chỉ 1 lần để thủng lưới. Tuy nhiên, chặng đường của đương kim á quân hứa hẹn không bằng phẳng. Khi lúc 14 giờ hôm nay (9.1), đội chủ nhà sẽ đối đầu đội Trường ĐH VH-TT-DL Thanh Hóa trong trận play-off tranh vé tới vòng chung kết.Dù mới lần đầu tham dự TNSV THACO cup, nhưng Trường ĐH VH-TT-DL Thanh Hóa đã gây ấn tượng mạnh khi xếp đầu nhóm 3, sau chiến thắng 4-1 trước Trường ĐH Kinh doanh và Công nghệ cùng trận hòa 1-1 trước ĐH Công nghiệp Hà Nội. Đội bóng xứ Thanh thực sự là đối thủ đáng gờm khi có lối chơi ban bật kỹ thuật, đập nhả nhuần nhuyễn, cùng dàn cầu thủ có kỹ năng chơi bóng khéo léo. Đội Trường ĐH VH-TT-DL Thanh Hóa cũng có xu hướng kiểm soát thế trận và tấn công đa dạng, nhờ nhiều mũi tấn công đồng đều về năng lực, phối hợp hay độc lập tác chiến cũng đều tốt. Hạn chế của đội Trường ĐH VH-TT-DL Thanh Hóa là khả năng tận dụng cơ hội, vốn chưa thể hiện được nhiều trong 2 trận đã qua với rất nhiều tình huống ăn bàn bị bỏ lỡ. Ở trận gặp đội Trường ĐH Thủy lợi chiều nay, đội Trường ĐH VH-TT-DL Thanh Hóa cần chắt chiu cơ hội tốt hơn nếu muốn gây bất ngờ.Bởi đội Trường ĐH Thủy lợi rõ ràng ở đẳng cấp khác. Hơn hai thập kỷ tung hoành ở sân chơi bóng đá sinh viên trui rèn cho Trường ĐH Thủy lợi bản lĩnh, kinh nghiệm và sự lì lợm ít đội bóng nào sánh bằng. HLV Vũ Văn Trung còn nguyên bộ khung đã cùng nhau lọt tới chung kết 2 mùa giải bóng đá Thanh Niên sinh viên Việt Nam, với Hoàng Danh, Đức Hoan hay Bảo Trung đều đang ở đỉnh cao phong độ. Ở 2 trận nhóm 1 bảng A TNSV THACO cup 2025, dù chưa bung hết sức, nhưng đội Trường ĐH Thủy lợi vẫn thắng đậm. Điểm rơi phong độ và thể lực của đương kim á quân sẽ được dồn hết cho trận đấu chiều nay, khi Trường ĐH Thủy lợi gặp đối thủ mạnh mẽ bậc nhất ở vòng loại phía bắc.Trong cuộc đấu lúc 14 giờ, đội Trường ĐH Thủy lợi vẫn được đánh giá cao hơn. Nhưng trong bóng đá, kẻ mạnh hơn chưa chắc thắng. Đã có nhiều bất ngờ diễn ra ở sân chơi bóng đá Thanh Niên sinh viên Việt Nam, đòi hỏi học trò HLV Vũ Văn Trung phải rất nỗ lực nếu muốn đoạt vé tới vòng chung kết.
Sự sống trên Trái Đất đang dần cạn kiệt
Theo trang tin Avions Legendaires, 3 máy bay Mirage 2000-5F đầu tiên mang tên lửa có thể sẽ đến Ukraine vào ngày 20.1.2025. Một số nguồn tin thậm chí còn suy đoán rằng máy bay đã có mặt tại Ukraine và được sử dụng cho các chuyến bay huấn luyện.Số máy bay chiến đấu này từng thuộc về không quân Pháp, hiện đã được nâng cấp. Dự kiến có khoảng 10 máy bay loại này được chuyển giao cho Ukraine.Pháp đã tối ưu hóa Mirage 2000-5F để mang và phóng tên lửa hành trình SCALP-EG/Storm Shadow, giúp Ukraine mở rộng khả năng tấn công.Trang Avions Legendaires bình luận rằng “Mirage 2000-5F đã trở thành biểu tượng chính của viện trợ quân sự từ Pháp cho Ukraine, cùng với pháo Caesar và xe tăng AMX-10RC”.Các phi công Ukraine đã dành nhiều tháng học cách vận hành những máy bay này.Theo bài báo, “Mặc dù Mirage 2000-5F thoạt trông có vẻ nhỏ và nhẹ hơn so với máy bay phản lực MiG-29 và Su-27, các phi công Ukraine nhanh chóng nhận ra đây là một máy bay đáng gờm được thiết kế cho các nhiệm vụ thâm nhập sâu vào lãnh thổ của đối phương”.Vào ngày 25.12.2024, có thông tin cho biết các phi công và kỹ thuật viên mặt đất của Ukraine đã hoàn thành sáu tháng đào tạo tại Pháp để vận hành Mirage 2000-5F.Trước đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đầu tháng 6.2024 tuyên bố nước này sẽ cung cấp cho Ukraine máy bay chiến đấu Mirage và đào tạo phi công tại Pháp. Sau đó, tờ Le Monde đưa tin không quân Pháp đã cam kết đào tạo 26 phi công quân sự Ukraine trong hai năm.Đến tháng 10.20224, Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Sébastien Lecornu đã xác nhận việc chuyển giao máy bay phản lực Mirage 2000 cho Ukraine vào tháng 3.2025. Ngoại trưởng Pháp Jean-Noël Barrot cũng xác nhận thông tin tương tự.Theo Avions Legendaires, Pháp có kế hoạch chuyển giao tới 20 máy bay chiến đấu Mirage 2000-5F cho Ukraine.
Thái Lan đã có tới 7 lần vô địch AFF Cup, là đội bóng giàu thành tích nhất giải vô địch Đông Nam Á. Dù vậy, vẫn có những thông số chống lại đội tuyển Thái Lan trước trận chung kết lượt về AFF Cup năm nay..Không tính kỳ giải đang diễn ra, kể từ khi AFF Cup có vòng đấu loại trực tiếp (bán kết, chung kết) chuyển sang thi đấu với thể thức loại trực tiếp sau 2 lượt trận, sân nhà – sân đối phương, Thái Lan từng 4 lần bị dẫn trước sau trận chung kết lượt đi. Đội bóng xứ sở chùa vàng chỉ mới có 1 lần lội ngược dòng thành công. 3 lần còn lại, họ thua chung cuộc.Lần duy nhất mà Thái Lan thành công khi bị dẫn trước sau trận chung kết lượt đi là năm 2016 trước Indonesia. Năm đó, Thái Lan thua đội bóng xứ sở vạn đảo 1-2 trên sân Pakansari tại Bogor (Indonesia) ở lượt đi. Đến trận lượt về trên sân nhà ở sân Rajamangala tại Bangkok, Thái Lan thắng lại 2-0, chung cuộc Thái Lan thắng 3-2 sau 2 lượt trận. Tuy nhiên, đấy là Thái Lan giành chiến thắng trước Indonesia, đội bóng chuyên… thua trong các trận chung kết AFF Cup. Những lần còn lại, trước các đối thủ khác, khi đã bị dẫn trước sau trận chung kết lượt đi, Thái Lan luôn thua chung cuộc. Lần đầu tiên là tại AFF Cup 2007, Thái Lan thua Singapore 1-2 trên sân vận động quốc gia Singapore ở chung kết lượt đi. Đến trận chung kết lượt về, đội này chỉ hòa 1-1 với Singapore trên sân Suphachalasai (Bangkok). Chung cuộc, Thái Lan thua 2-3.Lần thứ nhì vào năm 2008, Thái Lan thua đội tuyển Việt Nam 1-2 ở trận chung kết lượt đi trên sân Rajamangala. Đến trận lượt về, 2 đội hòa nhau 1-1 ở sân Mỹ Đình. Chung cuộc, Thái Lan thua 2-3.Lần thứ ba là tại AFF Cup 2012, Thái Lan thua Singapore 1-3 trong trận chung kết lượt đi trên sân Jalan Besar tại Singapore. Đến trận chung kết lượt về ở sân Suphachalasai, Thái Lan chỉ thắng lại Singapore 1-0. Chung cuộc, Thái Lan thua 2-3.Điều đó có nghĩa là trong 3 lần thua ở chung kết sau khi bị dẫn trước ở trận lượt đi, Thái Lan đều thua chung cuộc 2-3. Đồng thời, việc được thi đấu trận lượt về trên sân nhà chưa hẳn là lợi thế của đội tuyển Thái Lan, vì họ đã 2 lần thua chung cuộc sau khi bị dẫn ở trận lượt đi trên sân đối phương, dù được chơi trận lượt về trên sân nhà.Những thông số khác, nhìn từ lịch sử, như đã đề cập trước đó, cũng chống lại Thái Lan. rằng Đội này chưa bao giờ vô địch AFF Cup 3 lần liên tiếp. Đội bóng xứ sở chùa vàng đã vô địch các kỳ giải gần nhất 2020 và 2022. Chiếu theo lịch sử, họ khó mà vô địch ở giải năm nay. Ngược lại, đội tuyển Việt Nam chưa bao giờ thua ở 2 trận chung kết AFF Cup liên tiếp. Chúng ta vừa thua ở trận chung kết AFF Cup 2022, nên chiếu theo lịch sử, năm nay đội tuyển Việt Nam sẽ chiến thắng và giành ngôi vô địch.Ngoài ra, đội tuyển Việt Nam chưa bao giờ thua chung cuộc sau khi đã dẫn trước đối thủ sau trận chung kết lượt đi. Năm nay, chúng ta lại có chiến thắng trong trận lượt đi, nên nhìn từ lịch sử, đội bóng của HLV Kim Sang-sik khó mà để tuột ngôi vô địch AFF Cup khỏi tầm tay.Bạn có thể chọn 1 mục. Bình chọn của bạn sẽ được công khai.Thái Lan thua Việt Nam Thái Lan thắng Việt Nam
Chỉ huy quân đội Iran nói chỉ dùng vũ khí lỗi thời trong vụ tấn công Israel
Sau vụ hack lớn nhất lịch sử diễn ra hôm 21.2, sàn giao dịch tiền điện tử Bybit đã bị lấy đi 401.000 Ethereum (trị giá khoảng 1,46 tỉ USD). Công ty phân tích chuỗi khối Elliptic xác định Lazarus Group - nhóm tin tặc được cho là có liên quan đến Triều Tiên - chịu trách nhiệm về vụ hack.Theo Elliptic, số tiền bị đánh cắp được tin tặc phân tán ra hơn 50 ví nhỏ hơn, mỗi địa chỉ chứa khoảng 10.000 Ethereum. Ngày 26.2, hacker đã tẩu tán được 45.900 Ethereum. Trong vòng 24 giờ, đã có 11 triệu USD được "rửa" thành công, nâng tổng số Ethereum xử lý được lên 135.000, tương đương 335 triệu USD.Cointelegraph dẫn nhà phân tích blockchain EmberCN cho biết, nhóm tin tặc còn lại khoảng 363.900 Ethereum chưa được xử lý, tương đương 900 triệu USD. Với tốc độ hiện tại, hacker chỉ mất khoảng 8 - 10 ngày nữa là dọn sạch số tiền đánh cắp được từ sàn Bybit.Trong khi đó, công ty bảo mật Chainalysis cho biết tin tặc đã chuyển một phần Ethereum bị đánh cắp thành các tài sản khác, trong đó có Bitcoin, DAI. Tiếp đến, chúng dùng các sàn giao dịch phi tập trung (DEX), cầu nối chuỗi chéo và dịch vụ hoán đổi tức thời không cần KYC (xác minh danh tính) để chuyển tiền qua các mạng khác nhau. Chainalysis mô tả đây là chiến lược có chủ đích của tin tặc nhằm vượt qua sự giám sát chặt chẽ của chuyên gia bảo mật, nhằm tẩu tán tiền. Trong bài đăng trên X hôm 25.2, CEO Bybit Ben Zhou đã phát động "cuộc chiến chống lại Lazarus". CEO Bybit kêu gọi người dùng trở thành "thợ săn tiền thưởng" bằng cách kết nối ví với trang chủ của dự án để truy vết dòng tiền. Tất cả người giúp phát hiện, đóng băng tài khoản liên quan đến tin tặc đều nhận được 5% tiền thưởng."Chúng tôi đã lập ra một nhóm chuyên trách để duy trì và cập nhật dự án này. Bybit sẽ không bao giờ dừng lại cho đến khi Lazarus hoặc những kẻ xấu trong ngành bị loại bỏ. Hãy bắt đầu mùa đi săn", Ben Zhou viết.Hành động của CEO Bybit nhận được sự ủng hộ lớn của cộng đồng, nhiều người gọi đây là hành động dũng cảm. "Trong trường hợp này, đôi khi các nạn nhân đồng ý chuyển cho tin tặc một 'khoản tiền thưởng' để lấy lại tài sản và tránh các rủi ro tiềm ẩn về pháp lý. Tuy nhiên việc phát động cuộc chiến của Ben Zhou có thể khiến Bybit tiếp tục trở thành nạn nhân trong tương lai của nhóm tin tặc khét tiếng", Cointelegraph nhận định.Điều đặc biệt nhất trong vụ hack lịch sử nhắm vào Bybit là dù hơn 1,4 tỉ USD bị rút khỏi sàn giao dịch, thị trường chỉ bị ảnh hưởng nhẹ. Ethereum và các tiền số khác trượt giá nhẹ sau đó nhanh chóng ổn định lại. Theo giới phân tích, một trong những nguyên nhân giúp thị trường không bị sụp đổ là cách xử lý sau khủng hoảng của Bybit. Chỉ 30 phút sau khi nhận được tin dữ, CEO Ben Zhou đã lên sóng livestream, thẳng thắn giải thích với cộng đồng những gì đang xảy ra. Ông liên tục cập nhật các số liệu chi tiết, lộ trình xử lý và trấn an người dùng, đảm bảo không xảy ra thảm họa tương tự FTX. Tuy nhiên những nỗ lực ban đầu của Zhou cũng không ngăn được dòng người ồ ạt muốn rút tiền khỏi sàn. Thông thường, các sàn giao dịch sẽ đóng tính năng nạp rút tiền để xử lý khủng hoảng nhưng Bybit tuyên bố toàn bộ giao dịch rút tiền sẽ được diễn ra bình thường. Dữ liệu trên blockchain cho thấy 4.000 lệnh rút tiền được chờ xử lý sau vụ hack nhưng chỉ vài giờ sau, Bybit đã hoàn tất các lệnh này. Sàn giao dịch còn ưu tiên xử lý cho khách hàng cá nhân trước sau đó mới đến các tổ chức. Kết quả, một ngày sau vụ tấn công, tài sản của sàn giảm 5,5 tỉ USD, từ 16,9 tỉ USD xuống 11,2 tỉ USD. Tuy nhiên việc minh bạch thông tin và đảm bảo việc rút tiền diễn ra bình thường đã giúp Bybit chặn đứng làn sóng khủng hoảng.Lựa chọn đối diện trực tiếp khủng hoảng, không đổ lỗi hay né tránh của Bybit cũng giúp họ nhận được sự ủng hộ của cả các đối tác lẫn đối thủ trong ngành. Theo CNBC, trong vòng chưa đầy 72 giờ sau vụ hack, Bybit đã lấp đầy khoảng thiếu hụt thông qua các khoản vay và hỗ trợ từ đối tác. Binance đã chuyển 50.000 Ethereum, Bitget chuyển 40.000 Ethereum và Du Jun, đồng sáng lập HTC Group chuyển 10.000 Ethereum vào ví của Bybit để tạo thanh khoản cho nhà đầu tư. Các nguồn tài trợ khẩn cấp như Galaxy Digital, FalconX và Wintermute đã đảm bảo gần 447.000 Ethrereum được nạp vào sàn Bybit. Kiểm toán viên độc lập của công ty an ninh mạng Hacken xác nhận Bybit đã khôi phục thành công kho dự trữ, tất cả tài sản lớn như Bitcoin, Ethereum, USDC... đều vượt 100% tỷ lệ thế chấp. Kiểm toán viên cũng thông báo tiền của người dùng vẫn được hỗ trợ đầy đủ. Trong các bài viết cập nhật về vụ hack, CEO Ben Zhou nhiều lần đưa ra các thông tin về bằng chứng dự trữ (proof-of-reserves) 1:1, đảm bảo tài sản của người dùng.Có thể nói, khác biệt lớn nhất của Bybit so với các sàn giao dịch từng bị hacker tấn công là họ không im lặng, thay vào đó CEO liên tục cập nhật tình hình, minh bạch thông tin và chứng minh với người dùng về năng lực tài chính của sàn. Cách tiếp cận khác hẳn cú sốc FTX đã khiến Bybit củng cố được lòng tin của cộng đồng, thị trường tránh được những cú sập dây chuyền.